LIFE19/NAT/MT000982 | Βελτίωση της κατάστασης διατήρησης των ενδημικών ειδών Μύχου της Μεσογείου και των Βαλεαρίδων, διασφαλίζοντας ασφαλείς τόπους στη στεριά και τη θάλασσα
Το πρόγραμμα έχει ως στόχο να αντιμετωπίσει τις πιο κρίσιμες απειλές που αφορούν σε δύο πελαγικά θαλασσοπούλια, συγκεκριμένα, τον Μύχο της Μεσογείου (Puffinus yelkouan) και τον Μύχο των Βαλεαρίδων (Puffinus mauretanicus). Τα δύο είδη είναι ενδημικά της Μεσογείου και κατατάσσονται ως "Τρωτό" και "Κρισίμως Κινδύνευον" αντίστοιχα στον Κόκκινο Κατάλογο των Απειλούμενων Ζώων της IUCN.
-
Μύχος των Βαλεαρίδων Puffinus mauretanicus (Φωτ. Jorge Meneses) & Μύχoς της Μεσογείου Puffinus yelkouan (Φωτ.: Άρης Χρηστίδης)
Στο πρόγραμμα συμμετέχουν επτά φορείς από πέντε χώρες (Ελλάδα, Μάλτα, Ισπανία, Γαλλία, Πορτογαλία). Συντονιστής Δικαιούχος είναι η Ορνιθολογική Εταιρεία της Μάλτας (BirdLife Malta) και συνδικαιούχοι είναι η Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία (BirdLife Ελλάδας), ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), το Τμήμα Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας του Υπουργείου Περιβάλλοντος Μάλτας, η Ισπανική Ορνιθολογική Εταιρεία (SEO – BirdLife Ισπανίας), η Πορτογαλική Ορνιθολογική Εταιρεία (SPEA – BirdLife Πορτογαλίας) και η Γαλλική Ορνιθολογική Εταιρεία (LPO - BirdLife Γαλλίας). Υλοποιείται με τη συνεισφορά του χρηματοδοτικού μέσου LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη συγχρηματοδότηση του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη και του Πράσινου Ταμείου.
Τα θαλασσοπούλια αποτελούν σημαντικότατους δείκτες της κατάστασης του θαλάσσιου και παράκτιου περιβάλλοντος, καθώς αναπαράγονται, μεταναστεύουν, ξεκουράζονται και τρέφονται στον θαλάσσιο χώρο και επισκέπτονται τη στεριά, κυρίως βραχώδεις ακτές και ακατοίκητες νησίδες, μόνο για να φωλιάσουν. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι πληθυσμοί τους μειώνονται τώρα ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη ομάδα πουλιών, αντιμετωπίζοντας ένα ευρύ φάσμα απειλών, τόσο στους χερσαίους τόπους αναπαραγωγής τους, αλλά και έξω στη θάλασσα, με πιο σημαντικές τη θήρευση του μοναδικού αυγού ή νεοσσού από αρουραίους και την τυχαία παγίδευση και θνησιμότητα σε αλιευτικά εργαλεία. Η παρούσα πρόταση διαχειρίζεται αυτές τις δύο απειλές σε επίπεδο Μεσογείου.
Κύριος στόχος του προγράμματος είναι η βελτίωση της κατάστασης διατήρησης των δύο θαλασσοπουλιών στη Μεσόγειο και τις Ατλαντικές ακτές της Πορτογαλίας μέσα από την ενίσχυση της συνεργασίας και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας με τους εμπλεκόμενους φορείς και ιδιαίτερα τους αλιείς, τη βελτίωση της παρακολούθησης και συλλογής δεδομένων για την τυχαία παγίδευση θαλασσοπουλιών σε αλιευτικά εργαλεία και τον καθορισμό των σημαντικότερων περιοχών τροφοληψίας των θαλασσοπουλιών μέσω τηλεμετρίας. Επιπλέον, θα εφαρμοστούν λύσεις για τη μείωση των περιστατικών τυχαίας παγίδευσης σε συγκεκριμένα αλιευτικά εργαλεία σε συνεργασία με αλιείς και για τη μείωση της θήρευσης σε επιλεγμένες αναπαραγωγικές αποικίες.
Το πρόγραμμα θα πραγματοποιήσει στοχευμένες δράσεις διατήρησης σε συνολικά 28 περιοχές του Δικτύου Natura 2000 στη Μεσόγειο από το 2021 έως και το 2025.
Στην Ελλάδα απαντά μόνο ο Μύχος της Μεσογείου, όπου αναπαράγονται 6.800 - 13.000 ζευγάρια του είδους, δηλαδή το 35% του παγκόσμιου πληθυσμού σε 12 Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ). Οι δράσεις που αφορούν τη χώρα μας περιλαμβάνουν 9 ΖΕΠ στις Κυκλάδες, τα Βόρεια Δωδεκάνησα, τη Σκύρο και τον Κόλπο Καβάλας οι οποίες φιλοξενούν το 85% του εθνικού πληθυσμού.
Οι ειδικοί στόχοι του Προγράμματος είναι:
- Πιλοτική δοκιμή και προσαρμογή της μεθοδολογίας της Γενικής Επιτροπής Αλιείας για τη Μεσόγειο (GFCM) για τον ποσοτικό προσδιορισμό της τυχαίας παγίδευσης (bycatch) των δύο ειδών στη Μεσόγειο Θάλασσα και στις ακτές του Ατλαντικού της Πορτογαλίας.
- Μείωση των περιστατικών τυχαίας παγίδευσης (bycatch) μέσω της εφαρμογής και του ελέγχου υπαρχόντων και νέων μέτρων μετριασμού (mitigation measures) και τον προσδιορισμό των οφελών για τα είδη-στόχους στις χώρες που συμμετέχουν.
- Μείωση των περιστατικών θήρευσης μέσα από την εφαρμογή εξάλειψης ή/και ελέγχου των πληθυσμών εισβλητικών θηρευτών και την ανάπτυξη μέτρων βιοασφάλειας.
- Προώθηση των αλλαγών στη διαχείριση μέσω της εμπλοκής με βασικούς ενδιαφερόμενους και υπεύθυνους για τη λήψη αποφάσεων, αυξάνοντας την ευαισθητοποίηση, την κατανόηση και την εκτίμηση των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 και των θαλασσοπουλιών μεταξύ των εθνικών κυβερνήσεων και των παράκτιων κοινοτήτων, ενισχύοντας τη γνώση για την αξία των θαλασσοπουλιών, τις απειλές που αντιμετωπίζουν και τις διαθέσιμες διαχειριστικές λύσεις.
Οι βασικές δράσεις του Προγράμματος είναι:
- Πιλοτική δοκιμή και προσαρμογή της μεθοδολογίας της Γενικής Επιτροπής Αλιείας για τη Μεσόγειο (GFCM) για την εκτίμηση της τυχαίας παγίδευσης των δύο ειδών Μύχου
- Εκπαίδευση και συνεργασία με παράκτιους αλιείς για τη συλλογή δεδομένων σχετικά με την τυχαία παγίδευση θαλασσοπουλιών
- Εφαρμογή τηλεμετρίας θαλασσοπουλιών για τον καθορισμό των σημαντικότερων περιοχών τροφοληψίας τους
- Παραγωγή χαρτών ευαισθησίας για την τυχαία παγίδευση θαλασσοπουλιών συνδυάζοντας δεδομένα αλιευτικής προσπάθειας, χωρικής και χρονικής αλιευτικής δραστηριότητας και δεδομένων τυχαίας παγίδευσης
- Μείωση της θνησιμότητας από περιστατικά τυχαίας παγίδευσης μέσω της πιλοτικής εφαρμογής τεχνικών λύσεων μετριασμού του φαινομένου για συγκεκριμένα αλιευτικά εργαλεία σε συνεργασία με αλιείς
- Ανασκόπηση και αξιολόγηση εφαρμοσμένων προγραμμάτων εξάλειψης και ελέγχου θηρευτών στη Μεσόγειο και υλοποίηση μελετών σκοπιμότητας για τις κύριες αποικίες των δύο ειδών
- Μείωση της θήρευσης σε επιλεγμένες αναπαραγωγικές αποικίες μέσα από την εφαρμογή εξάλειψης και ελέγχου των πληθυσμών των αρουραίων και ανάπτυξη μέτρων βιοασφάλειας
- Αύξηση της ενημέρωσης - ευαισθητοποίησης των εθνικών φορέων και υπηρεσιών, των παράκτιων και νησιωτικών κοινοτήτων και του κοινού για την αξία του Δικτύου Natura 2000 και των θαλασσοπουλιών
Το Πρόγραμμα έρχεται να εφαρμόσει μεγάλο μέρος του Διεθνούς Σχεδίου Δράσης των δύο αυτών ειδών και να βοηθήσει όλες τις χώρες που συμμετέχουν να επιτύχουν τους επιμέρους στόχους τους. Εξάλλου, η διατήρηση του θαλάσσιου δικτύου Natura 2000 και ιδιαίτερα των πελαγικών θαλασσοπουλιών απαιτεί διεθνή προσπάθεια την οποία υποστηρίζει το Πρόγραμμα LIFE PanPuffinus.
Μπορείτε να επισκεφθείτε τον διεθνή ιστότοπο του Προγράμματος: