Κοινή ανακοίνωση εννέα οργανώσεων σχετικά με τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης ενόψει της 9ης Διεθνούς Διάσκεψης για τους Ωκεανούς
Σε μια περίοδο κρίσης για τα θαλάσσια οικοσυστήματα της Μεσογείου, οι συνυπογράφουσες περιβαλλοντικές οργανώσεις τονίζουν την ανάγκη ανάληψης ξεκάθαρων και τολμηρών δεσμεύσεων, όπως επιβάλλει η επιστήμη. Η 9η Διεθνής Διάσκεψη για τους Ωκεανούς (9th Our Ocean Conference), που διοργανώνει η χώρα μας στην Αθήνα στις 15-17 Απριλίου 2024, και οι δεσμεύσεις που εξαγγέλθηκε ότι θα ανακοινωθούν ενόψει αυτής της παγκόσμιας διοργάνωσης, είναι μια σημαντική ευκαιρία για να αποδείξει έμπρακτα η Ελλάδα ότι αντιμετωπίζει σοβαρά τα κρίσιμα ζητήματα προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Θυμίζουμε ότι στο διεθνές συνέδριο της IUCN (International Union for the Conservation of Nature) τον Σεπτέμβριο 2021 στη Μασσαλία, ο Έλληνας πρωθυπουργός ανακοίνωσε ορισμένες δεσμεύσεις για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος οι οποίες δυστυχώς παραμένουν μέχρι σήμερα ανεκπλήρωτες.
Η ανακοίνωση που έκανε χθες, 8 Απριλίου, η ελληνική κυβέρνηση, για δημιουργία δύο εθνικών θαλάσσιων πάρκων σε Ιόνιο και Αιγαίο, αποτελεί μια καταρχάς σημαντική πρωτοβουλία, δεδομένης της εξαιρετικής οικολογικής αξίας αυτών των περιοχών. Για να ανταποκριθεί, ωστόσο, η δέσμευση αυτή στην ανάγκη προστασίας της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, απαιτείται αποσαφήνιση και εξειδίκευση κρίσιμων σημείων, όπως τα όρια των περιοχών, το θεσμικό καθεστώς τους και οι επιτρεπόμενες χρήσεις.
Το πλέον καυτό θέμα, στην περίπτωση του Ιονίου, αφορά στις συμβάσεις παραχώρησης για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων που έχουν συναφθεί στην περιοχή. Η απαγόρευση των άκρως επιβαρυντικών αυτών δραστηριοτήτων θα είναι μια αναγκαία και ενδεδειγμένη -τόσο με περιβαλλοντικούς όσο και με καθαρά οικονομικούς όρους- πολιτική πρωτοβουλία. Δεν νοείται άλλωστε, θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή με εξορύξεις υδρογονανθράκων. Εξίσου κρίσιμο ζήτημα είναι η λήψη ειδικών μέτρων για τη ρύθμιση της ναυσιπλοΐας με σκοπό τη μείωση των συγκρούσεων μεταξύ πλοίων και θαλάσσιων θηλαστικών και η απαγόρευση των στρατιωτικών ασκήσεων με σόναρ.
Τέλος, οι οργανώσεις χαιρετίζουν την πρωτοβουλία για την απαγόρευση της αλιείας με συρόμενα εργαλεία βυθού (τράτα βυθού με πόρτες) σε όλες τις θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές έως το 2030. Ωστόσο, η δέσμευση αυτή θα πρέπει να υλοποιηθεί στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού δίκαιης και συμμετοχικής μετάβασης για τον αλιευτικό κλάδο, καθώς και να διασφαλιστεί ότι δεν θα μετατοπιστεί η αλιευτική προσπάθεια με συρόμενα εργαλεία βυθού σε άλλες περιοχές υψηλής οικολογικής αξίας, αλλά και ότι θα ενισχυθούν οι απαραίτητοι ελεγκτικοί μηχανισμοί.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις καλούμε την ελληνική κυβέρνηση, και προσωπικά τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, να δείξει, στη διεθνή διάσκεψη για τους ωκεανούς, την απαιτούμενη φιλοδοξία και αποφασιστικότητα, προτάσσοντας συγκεκριμένα και ουσιαστικά μέτρα, καθώς και - αυτή τη φορά - έναν συνεπή σχεδιασμό για βιώσιμες και ζωντανές θάλασσες.
Την ανακοίνωση συνυπογράφουν οι εξής περιβαλλοντικές οργανώσεις:
Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία
Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος
Blue Marine Foundation
Cyclades Preservation Fund
Greenpeace
iSea
MEDASSET
Thalassa Foundation
WWF Ελλάς
Σημειώσεις:
Δεσμεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης κατά το διεθνές συνέδριο της IUCN τον Σεπτέμβριο 2021 στη Μασσαλία.
Επειδή η δέσμευση για τη δημιουργία εθνικού θαλάσσιου πάρκου στο Ιόνιο αφορά μόνο μέρος της Ελληνικής Τάφρου, η Ελλάδα θα πρέπει να αναλάβει περαιτέρω πρωτοβουλίες για να διασφαλιστεί η προστασία της Ελληνικής Τάφρου στο σύνολό της, όπως πρότειναν με επιστολή τους προς τον πρωθυπουργό 8 περιβαλλοντικές οργανώσεις (1/2/2024).