Στρατηγικής σημασίας εξέλιξη με πολλαπλές προεκτάσεις για την προστασία των Όρνιων και των κρίσιμων για αυτά βιότοπών τους αναμένεται να αποτελέσει η απόρριψη του αιολικού σταθμού στη θέση «ΚΑΛΟΒΟΥΝΙ» Αιτωλοακαρνανίας, εντός της Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά GR090 «Ακαρνανικά Όρη», από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου - Δυτικής Ελλάδας - Ιονίου (ΑΔΠΔΕΙ). Η συγκεκριμένη θέση αποτελεί σημαντική περιοχή αναζήτησης τροφής και κούρνιας για τους γύπες, καθώς και τακτικός διάδρομος μετακίνησής τους, όπως επιβεβαιώνεται και από στοιχεία δορυφορικών πομπών, τα οποία και υπέβαλε η ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ στη δημόσια διαβούλευση του έργου, ταυτόχρονα με τον σχολιασμό για άλλες κραυγαλέες παραλείψεις της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (ΕΟΑ) του έργου.
Η σημασία της συγκεκριμένης εξέλιξης έγκειται κυρίως στο γεγονός ότι τόσο η απόφαση απόρριψης, όσο και οι αρνητικές γνωμοδοτήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών (κυρίως της Μονάδας Διαχείρισης Προστατευμένων Περιοχών Κοιλάδας Αχελώου και Αμβρακικού Κόλπου του ΟΦΥΠΕΚΑ και της Διεύθυνσης Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας του ΥΠΕΝ), βασίζεται στο γεγονός ότι η κατασκευή του έργου αναμένεται να επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις λόγω πρόσκρουσης στο Όρνιο και έρχεται σε αντίθεση με τους στόχους του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για το συγκεκριμένο είδος, το οποίο έχει θεσμοθετηθεί με Υπουργική Απόφαση και υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE-IP 4 NATURA.
Ιδιαίτερη σημασία, μάλιστα, έχει το γεγονός πως ο εκτοπισμός των αρπακτικών πουλιών από τα σημαντικά για αυτά ενδιαιτήματα από τη χρήση των προτεινόμενων μέτρων μετριασμού των επιπτώσεων (δηλαδή των πολυδιαφημιζόμενων «ορνιθολογικών ραντάρ») αναφέρεται ως αυτοτελής λόγος απόρριψης του έργου. Πρόκειται αναμφίβολα για μία αναγνώριση της ορθότητας της θέσης που έχει διαχρονικά εκφράσει η ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ ως προς τη χρήση των συστημάτων αυτών σε σημαντικές περιοχές για τα πουλιά. Σημειώνεται ότι η σκοπιμότητα χρήσης και η αποτελεσματικότητα των συγκεκριμένων συστημάτων σε περιοχές έντονης παρουσίας αρπακτικών έχει αμφισβητηθεί πρόσφατα ξανά από το ΥΠΕΝ (γνωμοδότηση για τους ΑΣΠΗΕ στη Νιάλα Αγράφων) και τον ΟΦΥΠΕΚΑ (περιστατικό πρόσκρουσης Μαυρόγυπα σε ανεμογεννήτρια με ραντάρ).
Εξαιτίας της παραπάνω τεκμηρίωσης καθίσταται υποχρεωτική, πλέον, η απόρριψη και των υπόλοιπων ΑΣΠΗΕ στα Ακαρνανικά Όρη που βρίσκονται σε διαδικασία αδειοδότησης, σε αποδεδειγμένα (μέσω των δεδομένων από δορυφορικούς πομπούς) εξίσου ή και περισσότερο κρίσιμες θέσεις για τα Όρνια. Πρόκειται για τον ΑΣΠΗΕ «ΜΠΟΥΜΙΣΤΟΣ» στην ομώνυμη κορυφή των Ακαρνανικών, καθώς και τους ΑΣΠΗΕ στις θέσεις «ΜΕΓΑ ΟΡΟΣ», «ΚΟΥΡΟΥΠΑ», «ΚΑΝΑΤΑΚΙ» (ακριβώς δίπλα στον ΑΣΠΗΕ ΚΑΛΟΒΟΥΝΙ) και «ΚΑΛΛΙΔΡΟΜΟΣ-ΒΕΛΟΥΤΣΑ» (επανυποβλήθηκε παρά την αρχική απόρριψη του!), οι οποίοι μάλιστα μαζί με τον ΑΣΠΗΕ «ΚΑΛΟΒΟΥΝΙ» ανήκουν όλοι στον ίδιο φορέα εκμετάλλευσης (!), δηλαδή ένας και μόνο φορέας «έσπασε» έναν τεράστιο ΑΣΠΗΕ που καταλαμβάνει όλες τις κορυφές του Νότιου Ξηρόμερου σε επιμέρους έργα και αιτείται την κατά μόνας αδειοδότησή τους!
Η απόφαση απόρριψης και το σκεπτικό της, παράλληλα, εκθέτει ανεπανόρθωτα και την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, που με σωρεία μεθοδεύσεων και εν πλήρει γνώσει της σημασίας της περιοχής για το απειλούμενο Όρνιο, αδειοδότησε μέσω «σαλαμοποίησης» τις 15 ανεμογεννήτριες της Ένωσης Αγρινίου στον κεντρικό όγκο των Ακαρνανικών δηλαδή σε περιοχές με ακόμα εντονότερη παρουσία των Όρνιων (σε σχέση με το Καλοβούνι), λόγω της άμεσης γειτνίασης με τις θέσεις φωλιάσματος. Θεωρούμε, ωστόσο, βέβαιο πως με βάση τα επιστημονικά δεδομένα που προέρχονται από το ΕΣΔ, σε συνδυασμό με τη σχετική παρέμβαση της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς το ΥΠΕΝ (ως συντονιστή του προγράμματος LIFE), θα αποτραπεί εντέλει η εγκατάστασή τους.
«Η απόφαση απόρριψης του ΑΣΠΗΕ ΚΑΛΟΒΟΥΝΙ αποτελεί μία –δυστυχώς σπάνια στην πραγματικότητα της περιβαλλοντικής αδειοδότησης της Ελλάδας- επικράτηση της επιστημονικότητας και της κοινής λογικής» επισημαίνει ο Αποστόλης Καλτσής, Συντονιστής για την ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ στο Πρόγραμμα LIFE IP 4 NATURA. «Τα στοιχεία τόσο από τους δορυφορικούς πομπούς, όσο και από την επιτόπια παρακολούθηση είναι ακλόνητα ως προς την τεράστια σημασία των Ακαρνανικών Ορέων για τη διατήρηση των γυπών στην ηπειρωτική Ελλάδα. Ο αποκλεισμός εγκατάστασης νέων ανεμογεννητριών σε αυτές τις κρίσιμες ζώνες διατήρησης των γυπών αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για να είναι βιώσιμες οι παρεμβάσεις του Εθνικού Σχεδίου Δράσης και είμαστε ικανοποιημένοι που οι προσπάθειές μας προς αυτή την κατεύθυνση αρχίζουν να αποδίδουν».
Τα στοιχεία από δορυφορικούς πομπούς επιβεβαιώνουν σε απόλυτο βαθμό την πολύ έντονη χρήση και παρουσία των Όρνιων στα Νότια Ακαρνανικά Όρη. Εδώ παρουσιάζονται οι θέσεις και οι μετακινήσεις 5 Όρνιων (από τα περισσότερα από 100 που διαχειμάζουν στα Ακαρνανικά) την περίοδο Σεπτέμβριος 2022 - Μάρτιος 2023, τα οποία απελευθερώθηκαν την άνοιξη του 2002 από τη ΜΔ Εθνικού Πάρκου Μεσολογγίου και ΠΠ Δυτικής Στερεάς Ελλάδας και στα οποία τοποθετήθηκαν πομποί από το Πρόγραμμα LIFE IP 4 NATURA. Με γαλάζιο χρώμα τα όρια της Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά GR090 «Ακαρνανικά Όρη».
Όπως προκύπτει από τη δημόσια βάση του Γενικού Μητρώου, οι 4 «διαφορετικές» εταιρείες που έχουν ζητήσει αδειοδότηση 5 αιολικών σταθμών στο Νότιο Ξηρόμερο τον τελευταίο χρόνο έχουν το ίδιο πρόσωπο ως διαχειριστή και οι 3 εκ των οποίων κοινή έδρα! Η τυπική περίπτωση «σαλαμοποίησης» μεγάλου έργου σε μικρότερα.
Το Καλοβούνι, όπως φαίνεται από τα δυτικά (Φωτ. Αποστόλης Καλτσής)
