Έξι Περιβαλλοντικές Οργανώσεις καταγγέλλουν την παραβίαση των ορίων του παραδοσιακού οικισμού του Μεγάλου Πάπιγκου και του Πυρήνα του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, για την εξυπηρέτηση οικοδομικής δραστηριότητας, και ζητούν την άμεση παρέμβαση των αρμόδιων Αρχών!

Τα όρια του οικισμού του Πάπιγκου έχουν καθορισθεί προ τριακονταετίας με την υπ’ αριθ. 165/1990 απόφαση του Νομάρχη Ιωαννίνων (ΦΕΚ Δ΄ 272/1990) που συνοδεύεται από σχεδιάγραμμα με γραμμή οριοθέτησης και θεώρηση της Υπηρεσίας. Ως Νότιο όριο του οικισμού έχει οριστεί ο Ιερός Ναός Αγ. Νικολάου (το Νεκροταφείο του οικισμού). Το όριο του οικισμού αποτελεί και το κοινό όριο με τον Πυρήνα του Εθνικού Πάρκου – Τμήμα Βίκος (Ζώνη Ια Περιοχή Προστασίας της Φύσης), σύμφωνα με την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) χαρακτηρισμού του Εθνικού Πάρκου και καθορισμού ζωνών προστασίας.

Συνεπώς, κάθε προσπάθεια εν τοις πράγμασι «διεύρυνσης» των ορίων του οικισμού, νοτίως του Νεκροταφείου, θα έχει ως αποτέλεσμα την παράνομη, δραματική αλλοίωση του παραδοσιακού χαρακτήρα και της εικόνας του ιστορικού οικισμού και συνιστά, παράλληλα, βάναυση παραβίαση μιας από τις πιο ευαίσθητες και σημαντικές ζώνες του Εθνικού Πάρκου, υπονομεύοντας ζωτικούς όρους προστασίας του! Τονίζεται επιπλέον ότι, καθώς η περιοχή είναι ενταγμένη στο Δίκτυο Natura 2000, υφίσταται και παράβαση των Οδηγιών της Ε.Ε. για τους οικοτόπους και τα άγρια πτηνά, ενώ το Ζαγόρι είναι υποψήφιο και ως «πολιτιστικό τοπίο» Παγκόσμιας  Κληρονομιάς για ένταξη στην UNESCO.

Παρ’ όλα αυτά, εδώ και μήνες, συνεχίζονται απρόσκοπτα οι εργασίες κατασκευής δύο οικιών, ΕΚΤΟΣ των ορίων του παραδοσιακού οικισμού και ΕΝΤΟΣ του Πυρήνα του Εθνικού Πάρκου.

Περιβαλλοντικές Οργανώσεις και κάτοικοι της περιοχής έχουν απευθυνθεί, εδώ και μήνες, στις αρμόδιες Αρχές, ζητώντας την παρέμβασή τους για αποκατάσταση της νομιμότητας. Το θέμα αναδείχθηκε καταρχάς από την Τοπική Επιτροπή της «ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ)» Ζαγορίου και σε συνέχεια με επιστολή της ΕΛΛΕΤ προς τον Δήμο Ζαγορίου σταμάτησε η παράνομη διαδικασία αλλαγής του ορίου οικισμού, που είχε αρχίσει με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Δυστυχώς, οι Αρχές μέχρι τώρα έχουν επιδείξει σκανδαλώδη αδράνεια και αδιαφορία με συνέπεια την προσβολή κάθε έννοιας νομιμότητας και την υποβάθμιση του συνταγματικά προστατευόμενου φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος:

• Ο Δήμος Ζαγορίου, στο πλαίσιο της υποχρέωσης για παροχή των ορίων των οικισμών για την ολοκλήρωση των δασικών χαρτών, έχει υποβάλει στην αντίστοιχη εφαρμογή της ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε., μεταξύ άλλων, χαρτογραφικό υπόβαθρο, στο οποίο εμφανίζονται κάποια αυθαίρετα, δήθεν «όρια» του οικισμού, διευρυμένα σε σχέση με τα ισχύοντα όρια, τα οποία αίφνης αγνοούνται. Αυτή η υποτιθέμενη, αυθαίρετη «οριοθέτηση» του οικισμού χρησιμοποιήθηκε για την κύρωση του δασικού χάρτη της περιοχής.
• Εν συνεχεία, με βάση αυτή τη δήθεν «οριοθέτηση» του οικισμού (κατά παράβαση της ισχύουσας οριοθέτησης του έτους 1990) , η Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Ιωαννιτών, εξέδωσε τις οικοδομικές άδειες για τις οικίες που κατασκευάζονται.
• Κατά παράβαση της ΚΥΑ χαρακτηρισμού του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, η Περιφέρεια Ηπείρου βελτίωσε και χαλικόστρωσε μία «διαδρομή», η οποία είχε τη μορφή ιχνών από κοπάδια των ζώων της περιοχής. Έκτοτε πραγματοποιείται συνεχής διέλευση μηχανημάτων δομικών έργων (εκσκαφέων, φορτηγών, μπετονιερών κ.λπ.), ενώ βρίσκεται, φυσικά, εντός του Πυρήνα του Εθνικού Πάρκου – Τμήμα Βίκος (Ζώνη Ια αυξημένης προστασίας), όπου η δραστηριότητα αυτή δεν επιτρέπεται, καθώς η κίνηση οχημάτων επιτρέπεται μόνο σε υφιστάμενους δρόμους και μόνο για εργασίες διαχείρισης και προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.

Παράλληλα, η Αστυνομία, το Δασαρχείο και οι Διευθύνσεις Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Ηπείρου και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου-Δυτ. Μακεδονίας, που έχουν ενημερωθεί, αδρανούν επιδεικτικά και δεν έχουν ακόμα εκτελέσει τα κατά νόμο καθήκοντά τους για διακοπή των παράνομων δραστηριοτήτων και έλεγχο των παραβατών.

Εξαίρεση αποτελεί η Μονάδα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Β. Πίνδου του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), που έχει κατά το νόμο την αρμοδιότητα διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου: Σε απάντησή του σε αίτηση της Περιβαλλοντικής Οργάνωσης «Καλλιστώ», με το έγγραφό του με Αρ. Πρωτ. 4943 και ημερομηνία 20/4/2022, ο ΟΦΥΠΕΚΑ αναγνωρίζει ότι το Νότιο όριο του οικισμού του Μεγ. Πάπιγκου είναι το νεκροταφείο του Ιερού ναού του Αγ. Νικολάου, διαπιστώνει την παράνομη χρήση του δήθεν «δρόμου» εντός της Περιοχής Προστασίας της Φύσης, Πυρήνα Βίκου του Εθνικού Πάρκου (Ζώνη Ια), και καλεί τις αρμόδιες υπηρεσίες να προβούν στις νόμιμες ενέργειες.

Σε αυτό το ανησυχητικό πλαίσιο, και ενόσω οι εργασίες προχωρούν ταχύτατα εκτός του παραδοσιακού οικισμού και εντός του πυρήνα του Εθνικού Δρυμού, οι συνυπογράφουσες οργανώσεις ζητούν την άμεση παρέμβαση των αρμόδιων Αρχών, υπό τον συντονισμό της τοπικής Μονάδας Διαχείρισης του ΟΦΥΠΕΚΑ, για την διακοπή των οικοδομικών εργασιών και της παράνομης χρήσης του δήθεν «δρόμου» εντός του Πυρήνα του Εθν. Πάρκου. Ζητούν ακόμα την αποκατάσταση του προστατευόμενου φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής.

Οι συνυπογράφουσες Περιβαλλοντικές Οργανώσεις και φορείς:

1. ΑΝΙΜΑ
2. Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού
5. Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης
6. Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία
7. Καλλιστώ
8. Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Ιωαννίνων

Φωτ. 1: Η θέση των υπό κατασκευή οικιών, σε σχέση με τον οικισμό, το Φαράγγι του Βίκου και τους Πύργους της Αστράκας.

Φωτ. 2: Ο αυθαίρετα κατασκευασμένος από την Περιφέρεια «δρόμος», που χαλικοστρώθηκε για να εξυπηρετήσει την ανέγερση των κατοικιών.

Φωτ. 3 και 4: Φωτογραφίες του (κατά την Περιφέρεια) «αγροτικού δρόμου», πριν και μετά την διάνοιξη και χαλικόστρωσή του, για την ανέγερση των κατοικιών.

Φωτ. 5: Θέση των οικοπέδων σε σχέση με το καθορισμένο όριο του οικισμού (υπ’ αριθ. 165/1990 απόφαση Νομάρχη Ιωαννίνων)

Φωτ. 6: Θέση των οικοπέδων σε σχέση με την αυθαίρετη, δήθεν «οριοθέτηση» του οικισμού, που χρησιμοποιήθηκε για την κύρωση του δασικού χάρτη της περιοχής.

:

Φωτ. 7: Η εκτεταμένη εκσκαφή (εντός χαρακτηρισμένου Τόπου Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους) καταλαμβάνει έκταση ίση με μία γειτονιά του χωριού!