Τα χελιδόνια πετούν σε όλες τις ηπείρους, εκτός από την Ανταρκτική, διανύοντας χιλιάδες χιλιόμετρα για βδομάδες. Σχεδόν όλα εγκαταλείπουν την Ευρώπη για να περάσουν τον χειμώνα στην Αφρική, στις χώρες νότια από τη Σαχάρα, όπου βρίσκουν ευκολότερα την τροφή τους, όπως έντομα (κουνούπια, μυγάκια κ.ά.)
Υπάρχουν πολλά είδη χελιδονιών, τα οποία διαφέρουν ως προς το σχήμα, το χρώμα, τον τρόπο που φτιάχνουν τη φωλιά τους, αλλά και το μέρος που τα βλέπει κανείς. Το πλέον χαρακτηριστικό τους είναι οι μακριές φτερούγες που τα κάνουν να είναι από τα πιο χαρακτηριστικά πουλιά στον αέρα, τα οποία μάλιστα μπορούν να τρέφονται ενώ πετούν!
Το Σπιτοχελίδονο (παλαιότερα γνωστό ως Λευκοχελίδονο Delichon urbicum), για το οποίο μπορείτε να βρείτε παρακάτω οδηγίες για την κατασκευή τεχνητής φωλιάς, είναι λευκό στο κάτω μέρος του σώματός του, ενώ στο επάνω έχει λευκή τη βάση της ουράς του.
Οι φωλιές τους, όπως και των περισσότερων άλλων ειδών χελιδονιών, είναι πλίθινες ενώ τα μικρά τα ανατρέφουν -στην κυριολεξία- στα πούπουλα που στρώνουν προηγουμένως, με επιμέλεια, μέσα στη φωλιά.
Για την ετοιμασία τους δουλεύουν και οι δύο «σύζυγοι». Μαζεύοντας λάσπη από κάποιο σχετικά κοντινό σημείο συνήθως 50-150 μέτρα μακριά, τη μεταφέρουν σε μορφή σβόλων ως τη θέση που έχουν επιλέξει. Κάθε φορά μεταφέρουν ένα μόνο σβόλο. Για μια φωλιά μπορεί να χρειαστούν περίπου από 700 έως 1.500 σβόλοι! Έτσι, ανάλογα με τις συνθήκες, χρειάζονται από 8 έως 18 ημέρες για να την ετοιμάσουν.
Όμως οι φωλιές είναι σημαντικές. Σε μια φωλιά μπορούν να φέρουν στον κόσμο περίπου 10 νέα χελιδόνια κάθε χρόνο. Αν σκεφτούμε ότι μπορεί να την χρησιμοποιούν για πάρα πολλά χρόνια, φανταστείτε πόσες γενιές χελιδονιών μπορούν να ανατραφούν σε μία μονάχα φωλιά. Ακόμη, στις φωλιές κουρνιάζουν με ασφάλεια χωρίς να κινδυνεύουν. Αφήνουν δε τόσο στενή είσοδο στη φωλιά ώστε δύσκολα μπορούν να τρυπώσουν μέσα άλλα ζώα. Τέλος οι φωλιές είναι ένα καταφύγιο για τις δύσκολες ώρες. Όταν ο καιρός είναι πολύ άσχημος, μέχρι και 14 μαζί μπορούν να στριμωχτούν μέσα μέχρι να καλυτερέψουν οι συνθήκες.
Κάποτε συναντούν προβλήματα με τους ανθρώπους-συγκάτοικους που συμβαίνει να γκρεμίζουν τις φωλιές τους. Ακόμη και αν έχουν γεννήσει αυγά ή μικρά. Ο κυριότερος λόγος είναι ότι τα χελιδόνια «λερώνουν» τη βεράντα. Οι άνθρωποι που κάθε χρόνο τα περιμένουν με ανυπομονησία έχουν λύσει αυτό το πρόβλημα: τοποθετούν κάτω από τη φωλιά μια όμορφη ξύλινη πλάκα που την καθαρίζουν μια φορά το χρόνο, αργά το φθινόπωρο ή τον χειμώνα. Άλλοι τοποθετούν κάτω από την φωλιά μια γλάστρα εξασφαλίζοντας μια πρώτης τάξεως λίπανση ακριβώς την περίοδο που χρειάζεται!
Μπορούμε να κατασκευάσουμε τεχνητές φωλιές για να διευκολύνουμε τα πουλιά που δυσκολεύονται πλέον να βρουν λάσπη μέσα στις πόλεις.
Μπορείτε να βρείτε οδηγίες στο σχετικό φυλλάδιο της Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας και να συμμετάσχετε στις ετήσιες εκδηλώσεις των «Χελιδονισμάτων» που υλοποιούνται κάθε χρόνο για την υποδοχή των χελιδονιών!
>> το πατρόν κατασκευής της φωλιάς είναι διαθέσιμο ΕΔΩ