Τελευταία ημέρα του Οκτωβρίου και στη λίμνη του Δύστου υπάρχει ασυνήθιστα έντονη παρουσία Φιδαετών. Συνολικά οχτώ άτομα αναζητούσαν τροφή -φίδια και σαύρες κατά κύριο λόγο- από αέρος ή εποπτεύοντας τον χώρο από τις κορυφές δέντρων. Ο αριθμός είναι πολύ υψηλός για την εποχή, αφού η κορύφωση της μετανάστευσης του είδους είναι τον Σεπτέμβριο. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, δεν υπήρχε περίπτωση να κοιτάξεις τον ουρανό και να μην δεις έστω έναν Φιδαετό, συχνά μέχρι και τέσσερις μαζί!
Η λίμνη του Δύστου αποτελεί έναν εξαιρετικό τόπο για την ορνιθοπανίδα λόγω του μωσαϊκού ενδιαιτημάτων: στη λίμνη με τους πυκνούς καλαμώνες της, τις καλλιεργούμενες εκτάσεις που περικλείουν τη λίμνη και τους παρακείμενους θαμνοσκεπείς λόφους έχουν καταγραφεί σχεδόν 200 είδη πουλιών. Ανάμεσά τους, 23 διαφορετικά είδη αρπακτικών πουλιών. Τα αρπακτικά πουλιά χρειάζονται μεγάλες εκτάσεις κατά την αναζήτηση της τροφής τους. Παρατηρώντας τους λόφους γύρω από τη λίμνη, δεν μπορεί να μην σου τραβήξουν την προσοχή οι δεκάδες ανεμογεννήτριες που έχουν καλύψει όλες σχεδόν τις κορυφές, ενώ αναμένεται η χωροθέτηση και άλλων. Η λειτουργία όλων αυτών προκαλεί εκτόπιση των αρπακτικών από εκεί και αυτό είναι το «αισιόδοξο» σενάριο. Γιατί αν πλησιάσουν πολύ κοντά υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να προσκρούσουν στα πτερύγια των ανεμογεννητριών, όπως δείχνουν μελέτες αλλά και τα γεγονότα τόσο στην Ελλάδα όσο και στον υπόλοιπο κόσμο.
Άποψη της προστατευόμενης περιοχής της Λίμνης Δύστου. Σήμερα, τα βουνά αυτά είναι πλέον γεμάτα ανεμογεννήτριες.
Για τα αρπακτικά που απλά περνούν από την περιοχή (και είναι πολλά γιατί το σημείο αυτό της Εύβοιας βρίσκεται πάνω σε σημαντικό μεταναστευτικό διάδρομο) οι ανεμογεννήτριες αποτελούν ένα επιπλέον εμπόδιο που έρχονται αντιμέτωπα κατά τη μετανάστευση. Τι γίνεται όμως με τους μόνιμους κατοίκους ή τα πουλιά που έρχονται να αναπαραχθούν, όπως ο Φιδαετός, και θα πρέπει να περάσουν κάποιους μήνες ή και όλη τους τη ζωή σε έναν διαρκώς μειούμενο ζωτικό χώρο; Έχουν περάσει σχεδόν 10 χρόνια από τότε που παρατηρήθηκε Αετογερακίνα στην περιοχή κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου, ένα είδος που φωλιάζει σε απόκρημνα βράχια και αναζητά την τροφή του σε ανοιχτές εκτάσεις, όπως είναι δηλαδή οι πλαγιές στις κορυφές των οποίων τοποθετούνται οι ανεμογεννήτριες. Φυσικά, καμία από τις μελέτες που προηγήθηκαν των έργων δεν ανέφερε κάτι επ’ αυτού, αφού όλες ακολουθούν το ίδιο τροπάριο: «Η ενόχληση είναι πολύ μικρή, δεν επηρεάζεται κανένα είδος και αφού είναι για τη σωτηρία του πλανήτη (sic) πρέπει να γίνει το έργο».
Καθώς προβλέπεται η εγκατάσταση και άλλων Βιομηχανικών Αιολικών Σταθμών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (δεν είναι πάρκα αλλά εργοστάσια, μην κοροϊδευόμαστε) στην περιοχή, το πρόβλημα θα επιδεινωθεί. Όταν ο κεντρικός σχεδιασμός είναι η προσφορά γης και ύδατος σε οποιονδήποτε θέλει να τοποθετήσει ανεμογεννήτριες, με μελέτες που ποτέ δεν κρίνουν ακατάλληλη τη χωροθέτηση ως σύνολο ακόμα και αν αυτή αφορά περιοχές Natura 2000 (όπως η λίμνη του Δύστου, λόγω ακριβώς του μεγάλου πλούτου της ορνιθοπανίδας) που τα προστατευόμενα είδη επηρεάζονται δυσμενώς από την παρουσία αιολικών εγκαταστάσεων, τότε τα πράγματα για τη βιοποικιλότητα της χώρας μας θα γίνουν ακόμα πιο δύσκολα.
Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι η απώλεια της βιοποικιλότητας θεωρείται εξίσου, αν όχι και περισσότερο, σημαντική απειλή για τον πλανήτη μας όσο η κλιματική αλλαγή. Χρειαζόμαστε ανθεκτικά οικοσυστήματα, πλούσια σε βιοποικιλότητα ως ισχυρή ασπίδα για την αναχαίτιση της κλιματικής αλλαγής. Αν σκοπός μας είναι απλά να μείνουμε μόνοι μας στον πλανήτη τότε ας συνεχίσουμε έτσι, αλλιώς πρέπει να κάνουμε στροφή 180 μοιρών για το τι θεωρούμε «Πράσινη Ανάπτυξη»…
Τροφή για σκέψη:
- https://files.ornithologiki.gr/docs/Aiolika_se_Natura_ORNITHOLOGIKI_web.pdf
- https://www.allaboutbirds.org/news/analysis-is-it-possible-to-have-wind-power-while-keeping-birds-safe/
- https://www.chathamhouse.org/2019/05/biodiversity-loss-big-crisis-climate-change
Ανταπόκριση από το πεδίο από τον Λευτέρη Σταύρακα, Υπεύθυνο Παρακολούθησης Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά Λίμνης Δύστου (GR 112) –Πρόγραμμα IBA Caretakers Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας