Ο Φεβρουάριος του 2020 αμαυρώθηκε από το πολύνεκρο περιστατικό δηλητηρίασης 13 Όρνιων στην περιοχή του φαραγγιού της Κλεισούρας που αποτέλεσε ένα πολύ σημαντικό πλήγμα για την πιο σημαντική εναπομείνασα αποικία του είδους στη δυτική Ελλάδα. Οι δηλητηριάσεις ξεκίνησαν στις 8 Φεβρουαρίου και από την πρώτη στιγμή η Ομάδα της Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας κλήθηκε να βοηθήσει στο περιστατικό. Τα αρχικά στοιχεία που είχαμε στη διάθεσή μας ήταν ελάχιστα και δεν βοηθούσαν στον προσδιορισμό της περιοχής έρευνας. Η εξιχνίαση της υπόθεσης ήταν ακόμη πιο δύσκολη, καθώς υποψιαστήκαμε ότι το περιστατικό αποτελούσε περίπτωση «τηλεδηλητηρίασης», όπως αναφέρεται από τους ειδικούς, διότι τα πρώτα πουλιά με συμπτώματα δηλητηρίασης βρέθηκαν μακριά από το σημείο όπου είχαν φάει το δηλητηριασμένο δόλωμα, πιθανώς πολλά χιλιόμετρα.
Η πρώτη επίσκεψη της Ομάδας Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων της ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ με τον Κούκι, τον ειδικά εκπαιδευμένο σκύλο, αμέσως μετά το πρώτο κρούσμα, ήταν δυστυχώς άκαρπη, καθώς η έρευνα γινόταν ουσιαστικά «στα τυφλά», χωρίς να μπορούμε να εστιάσουμε σε συγκεκριμένη περιοχή. Οι μέρες περνούσαν χωρίς αποτέλεσμα και χωρίς να ξέρουμε από που να ξετυλίξουμε το κουβάρι της δηλητηρίασης…
Και τότε, η βοήθεια, ως από μηχανής θεός, ήρθε από τους κτηνοτρόφους της Θεσσαλίας και συγκεκριμένα από τους κτηνοτρόφους που ανήκουν στο Δίκτυο Ενάντια στα Δηλητηριασμένα Δολώματα, το Δίκτυο Φίλων του Ασπροπάρη! Στα Μετέωρα, στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE «Ζωή για τον Ασπροπάρη» έχει δημιουργηθεί από την ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ ένα δίκτυο ανθρώπων της υπαίθρου –ανάλογο αυτού που είχε δημιουργηθεί στην Ήπειρο στο πλαίσιο του προηγούμενου Προγράμματος LIFE για τον Ασπροπάρη– με τους οποίους είμαστε σε συνεχή επικοινωνία. Κτηνοτρόφοι, αγρότες, κυνηγοί, άνθρωποι των χωριών, όλοι ενώνονται κάτω από την «ομπρέλα» του δικτύου για τον Ασπροπάρη. Αυτό το ετερογενές σύνολο λειτουργεί ως η καλύτερη ασπίδα προστασίας για την κύρια απειλή που αντιμετωπίζει ο Ασπροπάρης, όπως και όλοι οι γύπες: τα δηλητηριασμένα δολώματα, οι γνωστές φόλες. Οι άνθρωποι αυτοί είναι συχνά οι ίδιοι αποδέκτες της αποτρόπαιας και παράνομης αυτής πρακτικής, καθώς χάνουν δεκάδες από τους σκύλους εργασίας τους. Εμείς είμαστε δίπλα τους, υποστηρίζοντάς τους με όσα μέσα διαθέτουμε και οι ίδιοι αποτελούν πολύτιμους συμμάχους μας στον αγώνα για τη διάσωση του Ασπροπάρη, ενάντια στη δηλητηρίαση της άγριας ζωής. Γιατί αυτός που βάζει τις φόλες, μπορεί να ανήκει σε συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα ή να ασκεί ορισμένο επάγγελμα, αλλά είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας!
Έτσι λοιπόν, το μεσημέρι της Τετάρτης, 12 Φεβρουαρίου, δύο από τα μέλη του Δικτύου του Ασπροπάρη Ενάντια στα Δηλητηριασμένα Δολώματα στα Μετέωρα μας ειδοποίησαν για μία δημοσίευση που μόλις είχε αναρτηθεί σε ομάδα κτηνοτρόφων στο Facebook. Ένας συνάδελφός τους κτηνοτρόφος από τον Αράκυνθο, στο Μεσολόγγι, είχε εντοπίσει νεκρά δύο Όρνια και ρωτούσε που μπορούσε να απευθυνθεί. Η κινητοποίηση ήταν άμεση: ειδοποιήθηκαν οι αρμόδιες υπηρεσίες (Φορέας Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου και Ακαρνανικών Ορέων και Δασαρχείο Μεσολογγίου) οι οποίες σε πολύ σύντομο χρόνο είχαν επικοινωνήσει με τον εν λόγω κτηνοτρόφο και επισκέφτηκαν το σημείο. Στην πρώτη επιτόπια έρευνα εντοπίστηκαν 8 νεκρά Όρνια και μία φαγωμένη προβατίνα. Την επόμενη ημέρα, η Ομάδα Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων της ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ με τον Κούκι και τον Δημήτρη επισκέφτηκε την περιοχή και εντοπίστηκαν άλλες τρείς φαγωμένες προβατίνες.
Όλα τα ευρήματα πήραν τον δρόμο των τοξικολογικών αναλύσεων, ενώ φαίνεται ότι οι δηλητηριάσεις των Όρνιων έχουν σταματήσει. Η πολύτιμη βοήθεια των κτηνοτρόφων της Θεσσαλίας ήταν λοιπόν αυτή που συνέβαλε στον εντοπισμό των περισσότερων από τα θύματα του εγκλήματος και πιθανά αποτράπηκαν περεταίρω δηλητηριάσεις και μπήκε ένα τέλος στον κύκλο του θανάτου! Αποδείχτηκε για άλλη μια φορά ότι τα Δίκτυα ανθρώπων ενάντια στα Δηλητηριασμένα δολώματα δεν γνωρίζουν σύνορα και η συμβολή τους είναι πολύτιμη για την προστασία της άγριας ζωής αλλά και της ζωής της υπαίθρου.
Σε όλους αυτούς τους ανθρώπους, που αγωνίζονται καθημερινά στην ύπαιθρο, οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ για τη συνεργασία και την καλή τους καρδιά όλα αυτά τα χρόνια.
Το Πρόγραμμα LIFE «Επείγουσα Δράση για την Ενδυνάμωση του Βαλκανικού Πληθυσμού του Ασπροπάρη και τη Διασφάλιση της Μεταναστευτικής του Διαδρομής», υλοποιείται κατά την περίοδο 2017-2022 από Οργανώσεις και Φορείς από 14 χώρες στα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική με σκοπό τη διάσωση των τελευταίων ζευγαριών Ασπροπάρη στα Βαλκάνια και τη διασφάλιση ασφαλούς μεταναστευτικής διαδρομής γι’ αυτά. Οι δράσεις του Προγράμματος υλοποιούνται με τη συνεισφορά του χρηματοδοτικού μέσου LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη συγχρηματοδότηση του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη, του Πράσινου Ταμείου και του Ιδρύματος MAVA.