Με αφορμή το πρόσφατο σοβαρό περιστατικό δηλητηρίασης νεαρού Χρυσαετού στο Παρανέστι Δράμας, η ΑΝΙΜΑ, ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, η Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία, η Καλλιστώ, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης - Πανεπιστήμιο Κρήτης και το WWF Ελλάς, μέλη της Ομάδας Εργασίας Ενάντια στα Δηλητήρια κάνουν για ακόμη μία φορά έκκληση στην Πολιτεία να προχωρήσει στην άμεση ανάληψη ουσιαστικών και στοχευμένων δράσεων για την καταπολέμηση της παράνομης χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων που έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις στη χώρα μας.
Το πρόσφατο περιστατικό στο Παρανέστι στις 20 Οκτωβρίου έρχεται να προσθέσει νέα θύματα στον ήδη μακρύ κατάλογο των ειδών της άγριας πανίδας αλλά και των οικόσιτων ζώων που έχουν χάσει τη ζωή τους από δηλητηριασμένα δολώματα. Προκειμένου να αντιληφθεί κανείς την έκταση του φαινομένου, αρκεί να αναφερθεί ότι από το 2019 έχουν εντοπιστεί δηλητηριασμένοι 6 σπάνιοι πλέον Χρυσαετοί, ενώ ακόμη ένας αγνοείται πιθανά κι αυτός δηλητηριασμένος.
Παράλληλα, από την αρχή του 2020 τουλάχιστον 14 Όρνια (είδος Κρισίμως Κινδυνεύον στην ηπειρωτική Ελλάδα) έχουν βρεθεί επίσης δηλητηριασμένα, με τα 11 από αυτά να σχετίζονται με το επιβεβαιωμένο περιστατικό μαζικής δηλητηρίασης στην περιοχή της Κλεισούρας Αιτωλοακαρνανίας τον Φεβρουάριο του 2020. Μόνο εντός των δύο τελευταίων δεκαετιών, περισσότερα από 180 Όρνια, 17 Ασπροπάρηδες, 12 Μαυρόγυπες και περισσότερες από 40 Καφέ Αρκούδες έχουν χάσει τη ζωή τους εξαιτίας των δηλητηριασμένων δολωμάτων –όλα είδη προστατευόμενα και απειλούμενα με εξαφάνιση.
Αξίζει να σημειωθεί πως οι παραπάνω αριθμοί αποτελούν ένα μικρό μόνο ποσοστό των πραγματικών θυμάτων δηλητηρίασης καθώς, πλην ελαχίστων περιπτώσεων, όλοι σχεδόν οι νεκροί Χρυσαετοί και τα Όρνια εντοπίστηκαν από τους δορυφορικούς πομπούς με τους οποίους είχαν εξοπλισθεί καθώς οι μετακινήσεις τους παρακολουθούνταν. Στην αδυναμία να εκτιμηθεί ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων, αλλά και να αντιμετωπιστεί με τον δέοντα τρόπο το πρόβλημα της δηλητηρίασης της άγριας ζωής, προστίθεται τόσο η έλλειψη κατάρτισης και απαιτούμενων πόρων των αρμόδιων υπηρεσιών όσο και οι εξόφθαλμες ελλείψεις στην απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή τους.
Ενώ σε πολλές περιπτώσεις τα αποτελέσματα των τοξικολογικών εξετάσεων δεν έχουν ακόμα εκδοθεί, προκαλώντας σοβαρές καθυστερήσεις στην προανακριτική διαδικασία, η Διεύθυνση Κτηνιατρικού Κέντρου Αθηνών γνωστοποίησε επίσημα την αδυναμία της να παραλάβει νέα δείγματα προς ανάλυση λόγω τεχνικής βλάβης σε κρίσιμο εξοπλισμό. Επιπρόσθετα το αρμόδιο τμήμα είναι εξαιρετικά υποστελεχωμένο και ο φόρτος εργασίας για όλα τα περιστατικά δηλητηρίασης δεσποζόμενων, αδέσποτων και άγριων ζώων, ανά την επικράτεια, πέφτει σε ένα και μόνο άτομο, δυσχεραίνοντας επιπλέον την κατάσταση!
Είναι φανερό πως τη στιγμή που τα περιστατικά δηλητηρίασης αποτελούν καθημερινό φαινόμενο στη χώρα μας και συγκεκριμένα είδη απειλούνται πλέον άμεσα με εξαφάνιση, όπως οι γύπες και ο Χρυσαετός, η Ελληνική Πολιτεία παραμένει αδρανής και οι αρμόδιες υπηρεσίες στερούνται ακόμη και των βασικών εφοδίων που θα τους επέτρεπαν να δώσουν αυτή την κρίσιμη μάχη. Και όλα αυτά, ενώ έχουν περάσει ήδη οκτώ μήνες από τις εξαγγελίες του Υφυπουργού Περιβάλλοντος κ. Γ. Αμυρά στη Βουλή για ανάληψη δράσης στη βάση των αιτημάτων της Ομάδας Εργασίας Ενάντια στα Δηλητήρια, χωρίς ωστόσο οι εξαγγελίες αυτές να έχουν μετουσιωθεί μέχρι σήμερα σε πράξεις.
Για τον περιορισμό της δηλητηρίασης της άγριας ζωής, η Ομάδα Εργασίας Ενάντια στα Δηλητήρια έχει αιτηθεί από την Πολιτεία να προχωρήσει σε άμεση υλοποίηση μιας σειράς συγκεκριμένων δράσεων για την καταπολέμηση της παράνομης χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων, με κυριότερες:
- Διαμόρφωση Εθνικής Στρατηγικής, η οποία θα παρέχει ένα ενιαίο πλαίσιο δράσεων για την εξάλειψη της δηλητηρίασης της άγριας ζωής σε εθνικό επίπεδο.
- Άμεση και αποτελεσματική εφαρμογή των Τοπικών Σχεδίων Δράσης για την καταπολέμηση της παράνομης χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων, ειδικά στις περιοχές υψηλής επικινδυνότητας.
- Θεσμοθέτηση της εθνικής Ομάδας Εργασίας Ενάντια στα Δηλητήρια, ώστε να συμμετέχουν πέραν των περιβαλλοντικών οργανώσεων και οι αρμόδιες υπηρεσίες, με στόχο την αποτελεσματική και ολοκληρωμένη παρακολούθηση του φαινομένου.
- Επιμόρφωση και κατάρτιση δασικών υπαλλήλων, κτηνιάτρων και υπαλλήλων Μονάδων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, καθώς και όλων των αρμόδιων υπηρεσιών σχετικά με τη διαχείριση περιστατικών δηλητηρίασης ειδικά σε περιοχές υψηλής επικινδυνότητας. Στελέχωση των αρμόδιων υπηρεσιών με ειδικά εκπαιδευμένους σκύλους για την ανεύρεση δηλητηριασμένων δολωμάτων.
- Ενίσχυση και στελέχωση του Τμήματος Τοξικολογίας, Καταλοίπων και Περιβαλλοντικών Ρυπαντών της Διεύθυνσης Κτηνιατρικού Κέντρου Αθηνών.
- Αυστηροποίηση των ποινών, προκειμένου να επιτελέσουν τον αποτρεπτικό και προληπτικό τους χαρακτήρα και να αντιμετωπιστεί επιτέλους στο αδίκημα της δηλητηρίασης της άγριας ζωής ανάλογα με την πραγματική οικολογική του σημασία και σοβαρότητα.
Η Ομάδα Εργασίας Ενάντια στα Δηλητήρια καλεί την Πολιτεία να δράσει άμεσα επιδεικνύοντας μηδενική ανοχή στο έγκλημα της δηλητηρίασης που φτωχαίνει τη φυσική μας κληρονομιά, ενώ εκθέτει τη χώρα μας διεθνώς.
