Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις WWF Ελλάς, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Αρχέλων, Αρκτούρος, MOm Εταιρεία Μελέτης και Προστασίας της Μεσογειακής Φώκιας, Δίκτυο Μεσόγειος SOS, Καλλιστώ και Greenpeace παρακολουθούν με μεγάλη ανησυχία τη γενικευμένη και δίχως συντονισμό «επίθεση» στο θεσμικό πλαίσιο περιβαλλοντικής αδειοδότησης από διαφορετικά υπουργεία. Στο όνομα της επιθυμητής από όλους απλοποίησης του συστήματος αδειοδότησης σχεδίων και επενδύσεων, επιχειρείται μια αποδυνάμωση του πολύτιμου περιβαλλοντικού δικαίου, ως αν η προστασία του περιβάλλοντος να ήταν το πρόβλημα που οδήγησε την Ελλάδα στην οικονομική κατάρρευση.
Σε συνέχεια του περίφημου νόμου «fast track» (ν. 3894/2010, ΦΕΚ A’ 204) του Υπουργού Επικρατείας που ψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή, στις 16 Δεκεμβρίου δόθηκε για δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου «Απλοποίηση Αδειοδότησης Τεχνικών Επαγγελματικών Δραστηριοτήτων, Μεταποιητικών Δραστηριοτήτων, Επιχειρηματικών Πάρκων και Λοιπές Διατάξεις» του Υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας. Κατά το πρότυπο μάλιστα του «fast track», και αυτό το σχέδιο νόμου δίνεται σε ηλεκτρονική διαβούλευση για το απογοητευτικά σύντομο χρονικό διάστημα της μίας εβδομάδας.
Με το σχέδιο νόμου, το ΥΠΑΑ επιχειρεί μεταξύ άλλων:
- «Φωτογραφική» υποβάθμιση, με απλές υπουργικές αποφάσεις, ισχυουσών απαγορευτικών διατάξεων, εφόσον κάποιο έργο, δημόσιο ή ιδιωτικό, θεωρηθεί ότι θα έχει «ιδιαίτερη συμβολή στην ανάπτυξη της Εθνικής Οικονομίας».
- Αποδυνάμωση των ρυθμίσεων που προβλέπουν αυξημένη περιβαλλοντική και πολεοδομική προστασία, και περιορισμούς σε υφιστάμενες οχλούσες εγκαταστάσεις,
- Κατάργηση της υποχρέωσης εκπόνησης μελέτης επικίνδυνων αποβλήτων για συγκεκριμένη κατηγορία επιχειρήσεων που όμως δύνανται να παραγάγουν τέτοια απόβλητα,
- Περιορισμό της δυνατότητας διακοπής λειτουργίας εγκαταστάσεων που προκαλούν περιβαλλοντική υποβάθμιση μόνο σε περίπτωση «άμεσου κινδύνου για την προστασία του περιβάλλοντος».
- «Σιωπηρή» έγκριση περιβαλλοντικών όρων και τεκμαιρόμενη θετική γνωμοδότηση των υπηρεσιών σε περίπτωση που οι αδειοδοτικές αρχές δεν ενεργήσουν μέσα σε ένα μήνα.
Σοβαρότερο όμως προβληματισμό προκαλεί η τουλάχιστον κατά τα φαινόμενα απουσία οποιουδήποτε συντονισμού με το αρμόδιο περί τα ζητήματα περιβαλλοντικής αδειοδότησης Υπουργείο. Όπως μάλιστα γνωρίζουν οι οργανώσεις, το αρμόδιο ΥΠΕΚΑ, έχει κινήσει παράλληλη, και προφανώς άσχετη με αυτό το σχέδιο νόμου διαδικασία αναθεώρησης των διαδικασιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις τονίζουν για πολλοστή φορά πως η οικονομική κρίση πρέπει να γίνει αφορμή για συνολική αναθεώρηση, απλοποίηση και ενίσχυση με κανόνες απόλυτης διαφάνειας της νομοθεσίας για την περιβαλλοντική αδειοδότηση. Χωρίς όμως οπισθοδρομήσεις, και υπαναχώρηση από σημαντικά περιβαλλοντικά κεκτημένα. Ο πλέον ασφαλής, περιβαλλοντικά και νομικά, τρόπος διευκόλυνσης επενδύσεων και έργων παραμένει διαχρονικά και αμετάκλητα η ολοκλήρωση κρίσιμων περιβαλλοντικών εργαλείων, όπως οι δασικοί χάρτες και το κτηματολόγιο, η θέσπιση οριζόντιων μέτρων για τις περιοχές του δικτύου Natura 2000, η ολοκλήρωση του χωροταξικού σχεδιασμού, καθώς και οι προβλεπόμενες από τη νομοθεσία βάσεις δεδομένων για τον φυσικό χώρο και τον βιολογικό πλούτο της χώρας.
Το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου, καθώς και ο νόμος “fast track”, προκαλούν εύλογη ανησυχία πως η Κυβέρνηση έχει απομακρυνθεί πολύ από τις προεκλογικές διακηρύξεις για πράσινη ανάπτυξη. Οι αλλαγές που επιχειρούνται, με βιασύνη και χωρίς περιβαλλοντικό προσανατολισμό, ανατρέπουν σημαντικές περιβαλλοντικές κατακτήσεις.
