Εξαιρετικά σημαντική για την προστασία των απειλούμενων πουλιών της Ευρώπης αποδεικνύεται η Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα Πτηνά (79/409/ΕΟΚ)1, σύμφωνα με έρευνα της παγκόσμιας ορνιθολογικής ομοσπονδίας Birdlife International2, η οποία δημοσιεύθηκε σήμερα στο επιστημονικό περιοδικό «Science»3.
Η πρωτοποριακή αυτή έρευνα δείχνει με σαφήνεια ότι η Οδηγία για τα Πτηνά (1979), σε μεγάλο βαθμό χάρη στη θεσμοθέτηση των Ζωνών Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ), έχει βοηθήσει σημαντικά τα είδη που βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο. Η Οδηγία, εναρμονίζοντας τους νόμους για όλα τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, απαιτεί την υιοθέτηση ειδικών μέτρων για συγκεκριμένο κατάλογο ειδών.
Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία για τα δεκαπέντε κράτη-μέλη4, η έρευνα δείχνει ότι οι πληθυσμοί των απειλούμενων ειδών όχι μόνο αυξήθηκαν κατά μέσο όρο σε σύγκριση με άλλα είδη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά, επιπλέον, ότι τα ίδια είδη διαβιώνουν καλύτερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, από ό,τι στα κράτη εκτός Ένωσης. Στη χώρα μας, χαρακτηριστικά παραδείγματα ειδών που έχουν ωφεληθεί από την εφαρμογή της Οδηγίας κατά την τελευταία 25ετία είναι ο Αργυροπελεκάνος και ο Μαυροπετρίτης. Για τον πρώτο, η προστασία και διαχείριση των βιοτόπων του οδήγησαν σε σχεδόν υπερπενταπλασιασμό του πληθυσμού που αναπαραγόταν στη χώρα μας στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Για τον δεύτερο, η έρευνα και μελέτη του πληθυσμού του, η οποία έγινε εφικτή στο πλαίσιο χρηματοδοτήσεων που σχετίζονται με την εφαρμογή της Οδηγίας, οδήγησε σε υπερδιπλασιασμό της εκτίμησης για τον ελληνικό πληθυσμό και σε αντίστοιχη αύξηση για τον παγκόσμιο πληθυσμό του.
Δυστυχώς όμως, υπάρχουν και παραδείγματα ειδών που δεν μπόρεσαν να ωφεληθούν από την Οδηγία, είτε επειδή οι βιότοποί τους δεν προστατεύτηκαν αποτελεσματικά, είτε επειδή συνέχισαν να εκτίθενται σε παράνομες ενέργειες, όπως τα δηλητηριασμένα δολώματα και η λαθροθηρία.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα ο Γυπαετός, που ουσιαστικά εξαφανίστηκε από την ηπειρωτική Ελλάδα μέσα στην τελευταία 20ετία, καθώς και το Όρνιο και ο Ασπροπάρης, που βρίσκονται σήμερα σε παρόμοια πορεία. Είναι ενδεικτικό ότι, κατά την τελευταία πενταετία, η χώρα μας έχει βρεθεί τουλάχιστον τέσσερις φορές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, εξαιτίας της ελλιπούς εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Οδηγίας και της ανεπαρκούς θεσμοθέτησης και προστασίας των Ζωνών Ειδικής Προστασίας.
Πληροφορίες: Ξενοφών Κάππας, διευθυντής Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, τηλ.: 6977 337950
Γραφείο Επικοινωνίας, Ελληνική Ορνιθ
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε εδώ
[2] Η BirdLife International είναι η μεγαλύτερη παγκόσμια ομοσπονδία με σκοπό την προστασία των πουλιών και των βιοτόπων τους και δραστηριότητα σε περισσότερες από 100 χώρες. Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία είναι ο επίσημος εταίρος της Birdlife International στην Ελλάδα.
[3] Paul F. Donald, Fiona J. Sanderson, Ian J. Burfield, Stijn M. Bierman, Richard D. Gregory, Zoltan Waliczky (2007) «International Conservation Policy Delivers Benefits for Birds in Europe», Science, 10 August 2007: Vol. 317. no. 5839, pp. 810 - 813. Οι συντάκτες του άρθρου είναι ερευνητές της Royal Society for the Protection of Birds (RSPB), του εταίρου της Birdlife International στο Ηνωμένο Βασίλειο.
[4] Τα δεκαπέντε κράτη-μέλη που περιλαμβάνονται στην έρευνα είναι οι : Αυστρία, Βέλγιο, Δανία, Γαλλία, Φινλανδία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία, Σουηδία, Ηνωμένο Βασίλειο.